Gelezen en goedgekeurd

Nieuwe verhalen van Vlaamse schrijvers

In Gelezen en Goedgekeurd bewijzen elf schrijvers en schrijfsters dat de Vlaamse letteren springlevend zijn. Hun elf nieuwe verhalen vormen een ultieme sampler voor al wie het rijke talent van deze Vlaamse schrijvers en schrijfsters wil ontdekken. Herman Brusselmans, Jef Geeraerts, Kristien Hemmerechts, Tom Lanoye, Tom Naegels, Leo Pleysier, Anne Provoost, Annelies Verbeke en Dimitri Verhulst. Gelezen en Goedgekeurd brengt ook het prozadebuut van David van Reybrouck, auteur van De plaag (debuutprijs 2003) en van Die Siel van de Mier (Taalunie Toneelschrijvers 2005) en van het jonge talent Naima Albdiouni (columniste De Standaard).

De Verhalen:

Bestel dit boek nu bij Azur voor 17.28 Euro.

 
Uitgeverij: Meulenhoff-Manteau
Verschenen: oktober 2005
Prijs: 18.95 Euro
Uitvoering: paperback
Formaat: 198 x 136 x 31 mm.
Omvang: 317 blz.
ISBN: 90-8542-026-1
EAN: 9789085420262

Er is een nieuwe bundel Vlaamse verhalen.

Maakt het boek zijn titel waar?

De Vlaamse literatuur heeft vele gedaanten. Soms is het een kreupele dame, soms een losbandige minderjarige, een kleine zelfstandige, een verschopte allochtoon, een fermette met aanbouw. De nieuwe verhalenbundel Gelezen en goedgekeurd biedt een verdienstelijke staalkaart van die polyfonie.

Verzamelbundels vertonen wel eens de neiging om stelling in te nemen, bijvoorbeeld om met luid trompetgeschal de herauten aan te kondigen van de nieuwe literatuur. Dat is hier niet het geval. Dit is een bundel zonder inleiding, zonder verantwoording, zonder knuppel in het hoenderhok, zonder samensteller ook. Althans: de samensteller wordt niet bij naam genoemd. Is dit dus een boek zonder bedoeling? Dat moet de lezer uitmaken. Wie als kortverhalen vermomde poëtica's van jonge honden verwacht, is aan het verkeerde adres. Evenmin wordt hier een groot maatschappelijk onrecht aan de kaak gesteld. Deze bundel is ook geen poging tot consolidering. Hij probeert niet enkele auteurs bij te zetten in een galerij der giganten. Daarvoor bevat hij te veel verhalen van beginnende auteurs. Gelezen en goedgekeurd opent zelfs met iemand op wiens eerste roman we nog wachten.

Je treft de schrijvers in alfabetische volgorde aan. Dat is op zich natuurlijk ook een statement. Het statement dat zegt dat er geen statement te maken valt.

Gelezen en goedgekeurd is een van de mooist vormgegeven boeken van het jaar. Het hele buitenwerk is blauw geverfd, paginaranden incluis. De vormgevers Gert Dooreman en Herman Houbrechts hebben uitstekend werk geleverd. Dit boek straalt een hoekige zelfverzekerdheid uit.

Het blauwe boekje bundelt elf schrijvers. Straalt de zelfverzekerdheid van de vormgeving op hen af? Dat valt nog maar te bezien. Neem nu de verteller in het verhaal van Tom Lanoye, een eerste fragment uit zijn nieuwe roman, die xxx zal heten: ,,Als ik een ding geleerd heb in mijn carrière? Gebouwen en steden dragen littekens, net als iedereen, en om de littekens is het te doen. Als je niet tegen littekens kunt, moet je maar commercials draaien voor margarine of mobiele jongerentelefoons."

Littekens zijn dik gezaaid in deze bundel. Kijk naar de littekens die in de huid zijn gekerfd van het zwangere Kaapverdische hoofdpersonage in het kortverhaal van Tom Naegels. Lees de doodsangst in de egotrip die Jef Geeraerts onderneemt. Hij verhaalt over zijn voorbije heldendaden en huidige liefdes. Op het einde van zijn stuk voelt hij zijn hart vitaal kloppen. Maar zijn zelfverzekerdheid klinkt verdacht, alsof hij het zelf niet gelooft. Lees ook over de man die per fax gedichten krijgt van zijn elders wonende vrouw in het stuk van Kristien Hemmerechts. Krimpt hij niet van pijn in elkaar bij haar dubbelzinnige hooghartigheid? Bij haar spel van geven en nemen?

Herman Brusselmans lijkt - ondanks een nieuw gebit, zo leert ons dit verhaal - nog het meest door angsten uit het lood geslagen. Zijn eerste paragraaf is zonder meer de mooiste van deze hele bundel. "Het is geen dag vroeger of later. Ik zit hier. Het is licht, maar het moet donker worden. Ieder vooruitzicht is een knauw in de toekomst. Dat kun je gerust zeggen zonder dat het pijn doet, wat jammer is. Ik hoor de vogeltjes fluiten. Ze zijn een paar uur uit koers."

En wat doet de angstige mens? Hij vlucht. Naar het Noorden, naar een grote belofte die niet wordt waargemaakt.

De Standaard-columniste Naima Albdiouni laat haar personage van Tanger naar Zuid-Spanje vluchten. Op het einde van het verhaal heeft hij er niets beters op gevonden dan zijn identiteit uit te gommen.

De personages in de Vlaamse letteren dragen zware lasten, zoveel is duidelijk. Dus roept deze bundel de vraag op of de Vlaamse letteren aan het somberen zijn geslagen. In ieder geval zijn ze melancholisch gestemd.

Die melancholie leeft zeker niet alleen bij de oudere schrijvers en neemt toe naarmate de bundel vordert. Het verhaal van Annelies Verbeke over een chatliefde bijvoorbeeld, is een ontroerend stuk over een man die de liefde uiteindelijk niet aandurft. Dezelfde melancholische gelatenheid drijft Anne Provoost in het verhaal 'De hand die de teugels vasthoudt'. Daarin verliest een kind te jong de steun van haar ouders. Het drama sluimert op een subtiele manier op de achtergrond, en komt in de mooie Engelse traditie pas in de laatste paragraaf op de voorgrond. David van Reybrouck schrijft over een vrouw die in het gezelschap van haar gewezen schoonfamilie het graf van haar man bezoekt. Alles wordt bijzonder gevoelig beschreven vanuit het perspectief van die vrouw.

Toch eindigt het boek vrolijk. In wellicht zijn beste literaire verhaal tot nog toe schetst Dimitri Verhulst een kleine gemeenschap in een regio die aan de Ardennen doet denken. Het is een stuk vol humor en leuke personages.

Dit snapshot bewijst dat het de Vlaamse literatuur niet ontbreekt aan maturiteit. Ze durft grote thema's en diepe gevoelens aan, ze heeft stijlgevoel en een zeker kosmopolitisme. Maar ook is ze inhoudelijk soms ongedurig en trekt ze wel eens een slechtzittend maatpak aan. Het hoogtepunt uit de bundel, het verhaal van Leo Pleysier, lijdt niet onder die onvolkomenheden. Het is een verhaal met een grote stilistische soberheid die de kleinmenselijke dramatiek prachtig vormgeeft. Leo Pleysier leek op zoek naar een nieuwe vorm na zijn orale boeken. 'De Latino's' doet veel goeds vermoeden. Het is het mooie orgelpunt van een bundel die ondanks zijn bescheiden opzet getuigt van de gevoeligheid en de vitaliteit van de Vlaamse letteren. Gelezen en goedgekeurd.

Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 318 blz., 18,95 euro.

Jeroen Overstijns


Bron: De Standaard - 4 november 2005

This page was created by Erik 'PalmBoy' RAEYMAEKERS

created on 19-11-2005 - last updated on 19-11-2005

You're visiter number since 19-11-2005